Gia vị Việt Nam được biết đến là vô cùng đa dạng và phong phú. Chỉ cần nhìn vào căn bếp nhỏ của chúng ta là có thể kể tên hàng chục loại gia vị quen thuộc và thiết yếu cho bữa ăn hàng ngày. Hàng ngày chúng ta sử dụng nhiều loại gia vị để chế biến món ăn. Vậy bạn đã biết cách phân loại và sử dụng chúng hợp lý chưa? Chính vì vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Gia vị là gì?
- Gia vị được các nhà khoa học và sinh học định nghĩa là thực phẩm, thảo mộc (thường chứa tinh dầu) hoặc hợp chất hóa học được sản xuất để thêm vào món ăn. Nhằm tạo sự kích thích tích cực cho cơ quan khứu giác và thị giác khi ăn.
- Gia vị làm cho món ăn ngon hơn, kích thích hệ tiêu hóa của người ăn tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.
- Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại gia vị khác nhau như: gia vị thực vật, gia vị động vật, gia vị khô, gia vị ướt…
Phân loại gia vị Việt Nam
Nhìn chung có 3 cách phân loại gia vị Việt Nam như: Phân loại theo nguồn gốc, tính chất, cấu tạo. Tìm hiểu thêm về từng phân loại dưới đây!
Phân loại gia vị theo nguồn gốc
Đối với việc phân loại các loại gia vị Việt Nam theo nguồn gốc, chúng tôi sẽ phân loại các loại gia vị có nguồn gốc thực vật và các loại gia vị có nguồn gốc động vật. Bán lẻ:
Gia vị có nguồn gốc thực vật
- Gia vị là các loại lá : hẹ, rau răm, hành lá, thì là, tía tô, húng quế, ngò rí, ngò rí, lá chanh, cần tây, tỏi tây, mơ, lá kinh giới, kinh giới, ngò gai, lá đinh hương, quế, lá lốt, .. .
- Gia vị là các loại trái cây : dứa xanh, quất, tiêu, chanh…
- Gia vị là các loại hạt: hạt tiêu, hạt dổi, hạt ngò, hạt mắc khén…
- Gia vị là các loại củ: Tỏi, hành, củ, riềng, sả, nghệ, bí, gừng, v.v.
- Một số gia vị khác: trầm hương, đại hồi Yang Xiao, đại hồi, quế chi, đinh hương, nấm đông cô, nhân sâm, kỷ tử, cam thảo, nước rượu, nấm đông cô, nước cốt dừa, nước dừa, bình táo, bột sơn chi, xô thơm, rau…
Gia vị có nguồn gốc động vật
- Gia vị làm từ thịt hải sản : Mắm tép, ruốc, mắm Bà Khiết, mắm Cây…. Ngoài ra, nước mắm được làm từ một số loại cá như cá cơm, cá đối đỏ, cá thu, v.v.
- Các loại gia vị làm từ động vật như: Sa trùn, tôm.
- Các loại gia vị lên men như: Mẻ, dấm…
- Các loại gia vị có nguồn gốc từ tinh dầu động vật như long diên hương, bơ, túi mật, sữa, dầu hào… Cà cuống, phèo của một số loài động vật, v.v.
- gia vị khác như: Mật ong.
Phân loại gia vị theo tính chất
Để phân loại theo cách này, chúng ta thường chia gia vị thành 7 nhóm như sau:
- Gia vị ngọt: Mạch nha, mật ong, đường,…
- Gia vị mặn: Nước tương, muối, mắm tôm, nước mắm, xì dầu,…
- Gia vị chua: sấu, khế, giấm, chanh, me,…
- Gia vị đắng: Vỏ chanh, nước cốt, vỏ quýt….
- Gia vị cay: Ớt, tiêu, gừng,…
- Gia vị thơm: thì là, hành, tỏi, rau mùi, rau thơm, nghệ, v.v.
- Gia vị tổng hợp: Ngũ vị hương, hạt nêm tom yum, bột cà ri, tương ớt, tương cà, dầu hào, sa tế,…
Phân loại gia vị theo kết cấu
Gia vị Việt Nam sẽ được cấu tạo dưới 7 dạng:
- Gia vị dạng tinh thể: Mì chính, đường, muối,.. Chúng còn được gọi là gia vị khô.
- Các loại gia vị dạng lỏng: nước tương, nước mắm, xì dầu… hay còn gọi là gia vị ướt.
- Gia vị dạng bột: bột cà ri, bột húng quế, v.v.
- Gia vị dạng trái cây tươi: ớt, tiêu, sấu, khế…
- Gia vị dạng lá hoặc vỏ: Rau thơm, rau mùi, thì là, vỏ quế, vỏ cam, vỏ chanh, v.v.
- Gia vị dạng củ: riềng, nghệ, gừng, hành…
- Gia vị trộn: Sa tế, tương ớt, tương cà, mẻ, dầu hào, dấm, dầu ăn,….
Làm thế nào để sử dụng gia vị Việt sao cho hợp lý nhất?
Món ăn sẽ trở nên hoàn hảo và thơm ngon hơn khi bạn sử dụng đúng cách và hợp lý các loại gia vị. Từ đó, bạn cũng sẽ cảm thấy ngon miệng hơn khi thưởng thức món ăn. Nhờ hương vị kích thích của gia vị. Tuy nhiên trên thực tế, mỗi người chúng ta lại có cách chế biến và nêm nếm riêng theo khẩu vị riêng. Sẽ không có một công thức hay tiêu chuẩn cụ thể nào cho việc kết hợp các loại gia vị trong bếp. Nhưng bạn nên ghi nhớ một vài nguyên tắc cơ bản:
- Trong mỗi món ăn khác nhau sẽ có liều lượng riêng của từng loại gia vị khác nhau. Không thêm quá nhiều và không thêm quá ít. Một lượng gia vị nấu ăn vừa phải sẽ giúp món ăn được định vị hiệu quả hơn, hệ tiêu hóa cũng hoạt động tốt hơn, màu sắc món ăn cũng trở nên đẹp và bắt mắt hơn.
- Hơn nữa, bạn cũng phải nhớ rằng mỗi loại gia vị cũng tuân theo nguyên tắc tương sinh hoặc tương khắc. Để tăng hoặc giảm đặc tính của món ăn. Ví dụ, mọi người thường thêm gia vị nóng và cay vào các món ăn lạnh. Nó giúp cho người thưởng thức cảm thấy ngon miệng. Cũng có thể tránh bị đầy bụng sau khi ăn.
Hy vọng những kiến thức trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại gia vị của Việt Nam . Cũng như cách sử dụng các loại gia vị trong nhà bếp sao cho hợp lý nhất. Ghé thăm chúng tôi thường xuyên để tìm hiểu thêm về thực phẩm!
